Cập nhật nội dung chi tiết về Ăn Gì Để Không Chết Vì Ung Thư Vú ? mới nhất trên website Growcaohonthongminhhon.com. Hy vọng thông tin trong bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu ngoài mong đợi của bạn, chúng tôi sẽ làm việc thường xuyên để cập nhật nội dung mới nhằm giúp bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất.
Đây chắc hẳn là một trong những câu nói khiến phụ nữ khiếp sợ nhất. Ngoài ung thư da thì ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ Mỹ. Hàng năm, có khoảng 230.000 người được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú, và 40.000 người tử vong vì căn bệnh này.
Bạn không thể mắc ung thư vú chỉ ngay sau một đêm. Khối u mà bạn cảm nhận được thực chất đã bắt đầu hình thành từ mấy chục năm trước. Khi bạn đến gặp bác sĩ và phát hiện ra khối u thì có thể nó đã tồn tại được 40 năm rồi, thậm chí còn lâu hơn thế. 2 Ung thư đã hình thành, phát triển và có đến hàng trăm loại đột biến chọn lọc mới, cho phép nó phát triển nhanh hơn trong khi cố làm suy yếu hệ miễn dịch của bạn.
Thực tế đáng sợ là: những “phát hiện sớm” mà bác sĩ nói hóa ra lại là “phát hiện muộn”. Đơn giản là kĩ thuật hình ảnh ngày nay chưa đủ hiện đại để phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm nhất, vì vậy nó có thể lan rộng trước khi được phát hiện.
Một phụ nữ sẽ không được coi là “khỏe mạnh” khi có dấu hiệu hoặc triệu chứng của ung thư vú. Nhưng nếu cô ấy đã bị mắc loại ung thư ác tính trong suốt hai thập kỷ mà vẫn bình thường, thì có thực sự được coi là khỏe mạnh không?
Trên thực tế, những người đang ngăn ngừa ung thư đúng hướng bằng việc cải thiện chế độ dinh dưỡng cũng có thể điều trị nó thành công. Nghiên cứu khám nghiệm tử thi đã chỉ ra rằng khoảng 20% phụ nữ ở độ tuổi từ 20-40 tử vong vì các nguyên nhân khác như tai nạn xe cộ, cũng có bệnh ung thư vú phát triển “tiềm ẩn” bên trong. 3
Vì vậy, tất cả chúng ta cần phải chọn cho mình một chế độ ăn và lối sống lành mạnh để không chỉ ngăn ngừa giai đầu của bệnh ung thư mà còn cản trở giai đoạn phát triển về sau, tức là khi kích thước của các tế bào ung thư to dần và có thể gây ra hiểm họa.
Đáng mừng là dù người mẹ ăn gì hoặc khi còn nhỏ bạn có lối sống thế nào thì bạn vẫn có thể kìm hãm tốc độ phát triển của mọi loại ung thư tiềm ẩn bằng cách ăn uống và sống lành mạnh. Tóm lại, bạn có thể chết đi cùng với khối u, nhưng có thể sẽ không phải chết vì khối u đó. Thay đổi chế độ dinh dưỡng chính là cách để vừa phòng ngừa vừa điều trị ung thư.
Nếu chỉ một hoặc hai tế bào ung thư thì sẽ không bao giờ gây ra tổn thương, nhưng nếu con số lên đến một tỷ thì sao? Đó cũng có thể là số lượng tế bào ung thư ở trong khối u 5 được phát hiện ra khi chụp X quang. 6
Giống như hầu hết các loại u khác, ung thư vú bắt đầu hình thành chỉ từ một tế bào, sau đó phân chia thành hai, bốn, và tám tế bào. Mỗi lần các tế bào ung thư vú phân chia, kích cỡ khối u có thể tăng gấp lên gấp đôi. 7
Hãy xem một khối u nhỏ phải gấp đôi lên bao nhiêu lần để được một tỷ tế bào. Lấy máy tính ra, nhân đôi, được bao nhiêu lại tiếp tục nhân đôi. Cứ làm như vậy cho đến khi được kết quả một tỷ. Đừng lo, sẽ không mất nhiều thời gian đâu. Chỉ 30 lần gấp đôi mà thôi. Và với chỉ 30 lần đó mà từ một tế bào ung thư có thể biến thành một tỉ tế bào khác.
Chìa khóa để tìm ra bạn được chẩn đoán ung thư nhanh thế nào đó là thời gian để gấp đôi. Các khối u mất bao lâu cho một lần gấp đôi như vậy? Ung thư vú có thể gấp đôi kích cỡ ở bất cứ vị trí nào từ 25 ngày 8 đến 1000 ngày hoặc hơn. 9 Nói cách khác, có thể là hai năm, hoặc hơn một trăm năm, trước khi khối u bắt đầu hoành hành.
Trong khoảng thời gian hai năm hoặc một thế kỷ đó, bạn có thể bị ung thư ở bất cứ vị trí nào, phụ thuộc một phần vào chế độ ăn của bạn.
Khi tôi còn nhỏ, tôi đã có thói ăn uống rất tệ hại. Một trong những bữa ăn khoái khẩu của tôi là thịt bò chiên lẫn với thịt gà. Khoảng thời gian khi còn nhỏ, rất có thể một trong những tế bào trong ruột già hoặc tuyến tiền liệt của tôi đã biến đổi.
Nhưng trong suốt 25 năm qua tôi đã ăn uống lành mạnh hơn và hy vọng rằng trong tiến trình ung thư phát triển, nếu tôi không cải thiện được nó thì cũng phải khiến nó phát triển chậm lại. Tôi không quan tâm nếu được chẩn đoán mắc bệnh ung thư trong một trăm năm tới. Tôi không muốn phải lo lắng về nó.
Dựa trên các nghiên cứu khám nghiệm tử thi, có đến 39% phụ nữ ở độ tuổi 40 đã bị ung thư vú nhưng có thể vì quá nhỏ nên khó phát hiện được bằng cách chụp X quang. 11 Đó là lý do tại sao bạn nên bắt đầu thói quen ăn uống và sống lành mạnh ngay từ bây giờ, đừng để đến khi quá muộn.
NHỮNG YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA UNG THƯ VÚ
Viện Nghiên Cứu Ung thư Hoa Kỳ (AICR) được xem là một trong những cơ quan tổ chức hàng đầu thế giới về chế độ dinh dưỡng và ung thư. Dựa vào những nghiên cứu chất lượng nhất, viện đã đưa ra 10 khuyến cáo về phòng ngừa ung thư. 12
Ngoài bỏ thuốc lá ra, thông điệp mấu chốt của họ là: “Các chế độ dinh dưỡng chủ yếu bao gồm thực vật như rau, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và đậu sẽ giúp giảm guy cơ mắc nhiều loại bệnh ung thư và cả các bệnh khác.” 13
Để chứng minh lối sống có ảnh hưởng lớn như thế nào đến nguy cơ mắc ung thư vú, trong khoảng 7 năm, các nhà nghiên cứu đã theo dõi một nhóm khoảng 30.000 phụ nữ ở thời kì sau mãn kinh không có tiền sử bị ung thư vú.
Chỉ thực hiện 3 trong số 10 khuyến cáo của AICR – đó là hạn chế uống rượu, ăn chủ yếu thực phẩm có nguồn gốc thực vật, và duy trì ổn định cân nặng – đã giúp giảm 62% nguy cơ ung thư vú. 14 Đúng thế, chỉ cần 3 thay đổi nhỏ về lối sống đã có thể cắt giảm hơn một nửa nguy cơ rủi ro.
Đáng chú ý là nếu ăn chế độ giàu thực vật kết hợp với đi bộ hàng ngày sẽ giúp cải thiện và phòng ngừa ung thư chỉ trong vòng hai tuần. Các nhà nghiên cứu đã trích lấy máu của phụ nữ trước và sau 14 ngày thực hiện lối sống lành mạnh, nhỏ vào các tế bào ung thư vú đang phát triển ở trong đĩa petri.
Kết quả là với cùng đối tượng nghiên cứu, máu được trích ra sau khi ăn uống lành mạnh đã ức chế sự tăng trưởng của tế bào ung thư tốt hơn đáng kể và giết chết được nhiều tế bào ung thư hơn 20-30% so với máu được trích ra hai tuần trước đó. 15
Các nhà nghiên cứu đã cho rằng hiệu quả làm giảm lượng hooc môn tăng trưởng thúc đẩy ung thư có tên IGF-1 16 có được là nhờ hạn chế tiêu thụ protein từ động vật. 17
Bạn muốn mang trong mình loại máu gì – loại hệ miễn dịch nào? Loại máu mà trở nên yếu thế khi các tế bào ung thư mới xuất hiện, hay loại máu có thể lưu thông đến mọi ngóc ngách trong cơ thể với sức mạnh làm chậm và ngăn chặn các tế bào ung thư trong tầm kiểm soát của nó?
Uống rượu làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư vú ?
Vào năm 2010, cơ quan chính thức của Tổ Chức Y Tế Thế giới (WHO) khi đánh giá về nguy cơ ung thư đã chính thức liệt rượu vào nhóm chất gây ung thư vú ở người. 18 Vào năm 2014, họ đã làm rõ quan điểm của mình bằng cách chỉ ra rằng, đối với ung thư vú, không có giới hạn an toàn nào về lượng rượu. 19
Nhưng nếu uống “có trách nhiệm” thì sao? Vào năm 2013, các nhà khoa học đã xuất bản một tập tài liệu bao gồm hơn 100 nghiên cứu về căn bệnh ung thư vú và việc uống rượu nhẹ (uống một loại đồ uống chứa cồn mỗi ngày).
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện thấy có một sự gia tăng nhỏ nhưng đáng chú ý về nguy cơ ung thư vú ở những phụ nữ uống nhiều nhất một lần mỗi ngày. Họ ước tính mỗi năm trên thế giới có gần 5.000 người chết vì ung thư vú và nguyên nhân có thể là do uống rượu nhẹ. 20
Chất gây ung thư không phải là rượu. Thủ phạm thực sự là hợp chất rượu phân hủy có độc, còn gọi là acetaldehyde, có thể hình thành trong miệng gần như ngay lập tức sau khi bạn nhâm nhi một chút rượu. Các thí nghiệm chỉ ra rằng thậm chí ngậm một thìa rượu nặng trong miệng khoảng 5 giây trước khi nhổ ra cũng có thể sản sinh ra các chất acetaldehyde gây ung thư, tồn tại kéo dài khoảng hơn 10 phút. 21
Nếu chỉ một ngụm rượu đã có thể sản sinh ra chất acetaminophen gây ung thư ở trong miệng, thì dùng nước súc miệng chứa cồn sẽ thế nào? Các nhà nghiên cứu sau khi kiểm tra tác dụng của nhiều loại nước súc miệng bán lẻ trên thị trường và nước rửa miệng đã kết luận rằng mặc dù chỉ có nguy cơ nhẹ nhưng tốt nhất vẫn nên tránh sử dụng các sản phẩm như vậy nếu chúng có chứa cồn. 22
Trong rượu vang đỏ chứa một hợp chất có tác dụng ức chế hoạt động của enzym tên là estrogen synthase, các khối u ở ngực sử dụng enzym này để tạo ra estrogen thúc đẩy sự tăng trưởng của chúng. 24
Hợp chất này có trong vỏ nho màu tím đậm được sử dụng để làm rượu vang đỏ. Điều này giải thích vì sao rượu vang trắng không mang lại lợi ích tương tự, 25 vì nó được sản xuất khi đã loại bỏ lớp vỏ.
Nhưng bạn có thể gặt hái được nhiều lợi ích mà không gặp phải những rủi ro khi dùng đồ uống có cồn chỉ bằng cách đơn giản là uống nước nho hoặc ăn nho tím – tốt nhất là chọn những loại nho có hạt, vì chúng có khả năng ức chế estrogen synthase hiệu quả nhất. 27
Thật may khi biết rằng dâu tây, 28 quả lựu, 29 và nấm trắng thường 30 cũng có thể ức chế được hoạt động của enzym gây ung thư.
Tìm hiểu thêm bài viết: Rượu vang đỏ, rượu vang trắng, rượu nào tốt hơn ?
Trải qua hàng tỷ năm, cuộc sống trên Trái đất đã tiến hóa trong điều kiện 12 giờ ánh sáng và 12 bóng tối. Con người đã biết dùng lửa để nấu ăn từ khoảng một triệu năm trước, nhưng chúng ta biết sử dụng nến chỉ mới khoảng 5000 năm nay và sử dụng đèn điện mới chỉ một thế kỉ. Nói cách khác, tổ tiên xưa của chúng ta đã sống nửa cuộc đời trong bóng tối.
Tuy nhiên, ngày nay, do ô nhiễm ánh điện vào ban đêm, nên dải ngân hà duy nhất mà lũ con bạn có thể thấy là bên trong lớp giấy bọc kẹo. Ánh sáng từ đèn điện đã cho phép chúng ta duy trì hoạt động trong nhiều giờ ngắn ngủi, nhưng liệu việc tiếp xúc với loại ánh sáng ban đêm giả tạo này có hại gì đến sức khoẻ không?
Trong triết học, có một lập luận bỏ ngỏ gọi là thuyết ngụy biện hấp dẫn tự nhiên, trong đó có người cho rằng một thứ tốt đẹp đơn giản là vì nó tự nhiên. Tuy nhiên, trong sinh học, điều này có thể ẩn chứa một vài sự thật.
Những tình trạng mà nhờ đó cơ thể được hoàn thiện qua hàng triệu năm đôi khi có thể cho chúng ta hiểu sâu hơn về chức năng tối ưu của mình. Ví dụ, chúng ta đã từng luẩn quẩn khỏa thân ở vùng xích đạo châu Phi. Do đó, không có gì đáng ngạc nhiên khi nhiều người trong chúng ta hiện nay bị thiếu vitamin D (“vitamin ánh nắng”) nếu sống ở các vùng phía Bắc hoặc ở các quốc gia có nền văn hoá mặc kín người đối với phụ nữ. 31
Thứ phổ biến như bóng đèn có thể được coi là một may mắn kết hợp không? Ngay ở giữa não của bạn là tuyến yên, còn gọi là mắt thứ ba. Nó được kết nối với đôi mắt thực sự của bạn và chỉ có một chức năng là sản sinh ra hooc môn melatonin.
Trong ngày, tuyến yên thường không hoạt động. Nhưng khi tối dần, nó bắt đầu hoạt hóa và bơm melatonin vào máu. Bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi, kém tỉnh táo và nghĩ đến việc đi ngủ.
Thời gian tiết ra melatonin đỉnh điểm là từ khoảng 2 giờ sáng đến 5 giờ sáng. Và sau đó ngừng tiết vào lúc tảng sáng, đây chính là tín hiệu khiến bạn thức dậy. Hàm lượng melatonin trong máu là một trong những cách để nội tạng của bạn nhận biết thời gian. Nó hoạt động như kim đồng hồ sinh học. 32
Ngoài việc giúp điều chỉnh giấc ngủ của bạn, melatonin còn đóng vai trò ức chế sự phát triển của ung thư. Nó giúp đưa các tế bào ung thư vào giấc ngủ khi đêm đến. 33
Để xem liệu chức năng này có được áp dụng để ngăn ngừa ung thư vú hay không, các nhà nghiên cứu từ Bệnh viện Brigham và Phụ nữ ở Boston và một số nơi khác đã nảy ra một ý tưởng thông minh khi nghiên cứu những phụ nữ bị mù, đặt ra giả thiết là phụ nữ mù không thể nhìn thấy ánh sáng mặt trời, tuyến yên của họ không ngừng giải phóng melatonin vào máu. Các nhà nghiên cứu đủ bằng chứng để nhận thấy rằng phụ nữ mù chỉ có tỉ lệ mắc ung thư vú bằng một nửa so với phụ nữ có thị lực bình thường. 34
Ngược lại, những phụ nữ bị gián đoạn quá trình sản xuất melatonin do làm việc ca đêm thường có nguy cơ cao bị ung thư vú. 35 Kể cả sống trên một con phố được thắp điện sáng trưng cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc bệnh.
Hàm lượng melatonin có thể được đo bằng lượng melatonin bài tiết ra qua nước tiểu khi chúng ta đi tiểu lần đầu vào buổi sáng. Và thực tế, những phụ nữ tiết nhiều melatonin hơn có tỉ lệ ung thư vú thấp hơn. 40
Ngoài việc giảm thiểu tiếp xúc với ánh sáng ban đêm, liệu bạn có thể làm gì khác để duy trì sản xuất melatonin không? Vào năm 2005, các nhà nghiên cứu người Nhật Bản đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc ăn nhiều rau và lượng melatonin cao hơn trong nước tiểu. 41
Có loại thức ăn nào làm giảm sản xuất melatonin và bằng cách đó làm tăng nguy cơ ung thư vú? Chúng ta chỉ biết được câu trả lời khi một nghiên cứu toàn diện về chế độ dinh dưỡng và melatonin được xuất bản vào năm 2009.
Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Harvard đã phỏng vấn gần 1000 phụ nữ về việc tiêu thụ 38 loại thực phẩm hoặc nhóm thực phẩm khác nhau và đo lượng melatonin buổi sáng của họ. Kết quả cho thấy thịt là thực phẩm duy nhất làm giảm khả năng sản xuất melatonin, và vẫn chưa rõ nguyên nhân vì sao. 42
Do đó, để giảm thiểu sự gián đoạn sản xuất melatonin bạn bắt đầu ăn nhiều rau hơn, và tránh ăn quá nhiều thịt.
Hoạt động thể chất được xem là một biện pháp phòng ngừa ung thư vú đầy triển vọng 43 không chỉ vì nó giúp kiểm soát cân nặng mà còn vì tập thể dục giúp làm giảm lượng estrogen tuần hoàn. 44
Tập thể dục nhịp điệu mạnh 5 giờ/tuần có thể làm giảm khoảng 20% tiếp xúc với estrogen và progesterone. 45 Nhưng bạn có cần phải thực hiện lâu dài để có tác dụng không?
Mặc dù các bài tập thể dục nhẹ nhàng giúp giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư khác, nhưng đối với bệnh ung thư vú thì những chuyến tản bộ nhàn rỗi dường như không thể giúp cắt bỏ được. 46
Thậm chí dành ra một giờ mỗi ngày để nhảy chậm hoặc làm việc nhà cũng không giúp ích gì được. 47 Theo nghiên cứu lớn nhất từng được công bố về đề tài này, chỉ những phụ nữ hoạt động ra mồ hôi ít nhất 5 lần/tuần mới có khả năng bảo vệ đáng kể. 48
Tuy vậy, hoạt động cường độ vừa phải có thể mang lại nhiều lợi ích như hoạt động cường độ mạnh. 49 Đi bộ với tốc độ vừa phải một giờ mỗi ngày được coi là một mức tập luyện cường độ vừa phải, nhưng nó đã không được đưa vào thử nghiệm cho đến khi một nghiên cứu năm 2013 báo cáo rằng thực sự đi bộ ít nhất một giờ mỗi ngày giúp giảm đáng kể nguy cơ ung thư vú. 50
Ăn đồ nướng, chín kỹ làm tăng nguy cơ ung thư vú ?
Năm 1939, một phát hiện kỳ lạ đã được công bố trên tờ báo có tên “Sự Hiện Diện Của Các Chất Gây Ung Thư Trong Đồ Nướng.” Một nhà nghiên cứu đã mô tả cách gây ung thư vú ở chuột bằng cách đưa vào đầu chúng chất chiết xuất từ cơ ngựa nướng. 51
Những chất gây ung thư này được phát hiện ra chính là amin dị vòng (HCAs), Viện Ung Thư Quốc Gia mô tả chúng là “các hóa chất được hình thành khi thịt bò, thịt lợn, cá và gia cầm, được nấu chín bằng các phương pháp xử lý nhiệt độ cao.” 52
Các phương pháp chế biến này bao gồm quay, rán, nướng vỉ và nướng lò. Ăn thịt luộc có lẽ là cách an toàn nhất. Những người không bao giờ ăn thịt vượt quá 212 độ Fahrenheit sẽ thải ra ít nước tiểu và phân hơn so với những người ăn thịt chín khô ở nhiệt độ cao. 53
Như vậy có nghĩa là trong cơ thể họ có ít chất gây đột biến đi qua máu và tiếp xúc với ruột hơn. Mặt khác, gà nướng khoảng 15 phút ở nhiệt độ khoảng 350 độ Fahrenheit sẽ sản xuất ra chất gây ung thư HCA. 54
HCA được hình thành từ một phản ứng hóa học giữa một số hợp chất của mô cơ ở điều kiện nhiệt độ cao. (những chất này không có trong thực vật, do đó ngay cả bánh burger kẹp rau được chiên lên cũng không chứa HCA). 55
Thịt được nấu chín càng lâu thì càng hình thành nhiều HCA. Do vậy, ăn thịt chín kĩ sẽ góp phần làm tăng nguy cơ ung thư vú, ruột, thực quản, phổi, tuyến tụy, tuyến tiền liệt và dạ dày. 56
Tình huống này đã tạo ra cái mà Tạp chí Sức Khỏe Harvard gọi là “nghịch lý” chuẩn bị thịt 57: Nấu thịt chín kĩ làm giảm nguy cơ nhiễm bệnh do ngộ độc thực phẩm, nhưng lại có thể làm tăng nguy cơ sản sinh ra các chất gây ung thư.
Tuy nhiên, vào năm 2008, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng gan của những người ăn gà nấu chín chỉ có khả năng giải độc được khoảng một nửa các chất gây ung thư HCA, cho thấy nguy cơ mắc ung thư cao hơn nhiều so với dự đoán khi làm thí nghiệm ở chuột. 59
Theo Dự Án Nghiên Cứu Ung Thư Vú Long Island năm 2007, các chất gây ung thư có trong thịt nấu chín giải thích tại sao những phụ nữ thường xuyên ăn nhiều thịt nướng, thịt hun khói có tỉ lệ ung thư vú cao hơn 47%. 60
Và Nghiên Cứu Sức Khỏe Phụ Nữ Iowa nhận thấy những phụ nữ ăn thịt xông khói, thịt bò bít tết và bánh burger kẹp rau “chín rất kĩ” có tỉ lệ mắc bệnh ung thư vú gần gấp 5 lần so với những phụ nữ thích ăn kiểu chín tái hoặc chín vừa phải. 61
Để biết những gì đang diễn ra bên trong vú, các nhà nghiên cứu đã hỏi những phụ nữ mà đang phải trải qua phẫu thuật giảm ngực về phương pháp chế biến thịt của họ. Các nhà khoa học đã tìm ra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ thịt chiên rán với việc tổn thương DNA bên trong mô vú của phụ nữ, 62 đây là một loại tổn thương có thể khiến một tế bào bình thường đột biến thành tế bào ung thư. 63
Chúng ta không hề biết được cho đến khi các nhà nghiên cứu đo được lượng PhIP trong sữa mẹ của những phụ nữ không hút thuốc. (HCA cũng có trong khói thuốc.) 65 Trong nghiên cứu này, họ đã tìm thấy PhIP trong sữa của những phụ nữ ăn lượng thịt đủ để thúc đẩy sự tăng trưởng của tế bào ung thư vú. 66 Trong khi đó, không hề tìm thấy PhIP trong sữa mẹ của người ăn chay. 67
Một nghiên cứu so sánh lượng PhIP trong tóc người cũng có phát hiện tương tự. Hóa chất này được phát hiện trong mẫu tóc của cả 6 người ăn thịt, nhưng chỉ có ở 1 trong 6 người ăn chay. 68 (HCA cũng có thể được tìm thấy trong trứng rán.) 69
Cơ thể của bạn có thể tự loại bỏ được những chất độc này nhanh chóng nếu ngừng tiếp xúc với chúng. Thực tế, lượng PhIP trong nước tiểu có thể giảm xuống con số 0 trong vòng 24 giờ không ăn thịt. 70 Vì vậy, nếu bạn thực hiện kế hoạch Thứ Hai Không Thịt, thì đến sáng thứ 3 lượng PhIP sẽ không còn trong cơ thể bạn nữa.
Nhưng PhIP không chỉ có từ nguồn thức ăn. Lượng HCA trong cơ thể những người ăn chay hút thuốc có thể ngang với những người ăn thịt không hút thuốc. 71
Amin dị vòng PhIP không chỉ là một chất gây ung thư “hoàn hảo”- vừa gây ra vừa thúc đẩy chúng phát triển, mà nó còn khiến ung thư lan truyền dễ dàng. Ung thư phát triển ở ba giai đoạn chính: 1) giai đoạn đầu, tổn thương ADN không thể hồi phục; 2) giai đoạn phát triển, sự tăng trưởng và phân chia tế bào ban đầu thành khối u; 3) giai đoạn xúc tiến mạnh, khối u xâm nhập vào mô xung quanh và di căn (lan truyền) sang các vùng khác của cơ thể.
Các nhà khoa học có thể kiểm chứng một loại ung thư xâm nhập và tấn công hung hăng như thế nào bằng cách đưa tế bào ung thư vào một dụng cụ được gọi là khoang xâm nhập.
Họ đặt các tế bào ung thư vào một mặt của màng xốp, rồi đánh giá khả năng xâm nhập và lan truyền qua màng tế bào của chung. Khi các nhà nghiên cứu đặt các tế bào ung thư vú di căn của một phụ nữ 54 tuổi vào khoang xâm nhập, tương đối ít tế bào có khả năng phá vỡ rào cản. Nhưng trong vòng 72 giờ sau khi thêm PhIP vào khoang, các tế bào ung thư trở nên xâm nhập mạnh hơn, đi qua màng với tốc độ gia tăng nhanh chóng. 72
Cholesterol làm tăng nguy cơ ung thư vú ?
Một nghiên cứu của Viện Nghiên Cứu Ung Thư Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng thực hiện theo hướng dẫn phòng chống ung thư của Viện không chỉ làm giảm nguy cơ ung thư vú mà còn giảm nguy cơ bệnh tim. 74
Hơn nữa, không chỉ chế độ ăn lành mạnh để ngăn ngừa ung thư giúp ngăn ngừa bệnh tim, mà ngược lại chế độ ăn để ngăn ngừa bệnh tim cũng có thể giúp ngăn ngừa ung thư. Lý do là gì? Cholesterol đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển và tiến triển của ung thư vú. 75
Ung thư phát triển nhờ vào cholesterol. LDL cholesterol kích thích sự tăng trưởng của các tế bào ung thư vú trong đĩa petri – chúng chỉ cần hấp thụ cholesterol xấu để lớn dần lên.
Các khối u có thể hút nhiều cholesterol đến mức hàm lượng cholesterol ở bệnh nhân ung thư thường giảm mạnh khi ung thư phát triển. 76 Đây không phải là dấu hiệu tốt vì khi sự hấp thụ cholesterol ở mức cao nhất thì khả năng sống sót của bệnh nhân cũng ở mức thấp nhất. 77
Ung thư sử dụng cholesterol để tạo ra estrogen hoặc để chống đỡ màng tế bào khối u nhằm giúp tế bào ung thư di chuyển và xâm nhập vào nhiều mô hơn. 78 Nói cách khác, các khối u ở vú có thể tận dụng lượng cholesterol tuần hoàn cao để kích hoạt và thúc đẩy tốc độ tăng trưởng của chúng. 79
Tận dụng việc đói cholesterol của ung thư, các công ty dược phẩm đã cân nhắc sử dụng LDL cholesterol để làm thuốc ngụy trang nhưng thực chất là nhằm chống lại các tế bào ung thư 80.
Mặc dù kết hợp nhiều nguồn dữ liệu khác nhau, nhưng nghiên cứu lớn nhất về cholesterol và ung thư tính đến nay, bao gồm hơn một triệu người tham gia, đã nhận thấy nguy cơ gia tăng 17% ở những phụ nữ có tổng hàm lượng cholesterol trên 240 so với những phụ nữ có hàm lượng cholesterol dưới 160. 81 Nếu giảm lượng cholesterol có thể giúp giảm nguy cơ ung thư vú, vậy thì có nên uống thuốc statin để hạ cholesterol không?
Trong nghiên cứu sử dụng đĩa petri, thuốc statin có vẻ khả quan, nhưng các nghiên cứu dân số so sánh tỉ lệ ung thư vú giữa những người sử dụng thuốc statin và những người không sử dụng thuốc statin lại cho thấy kết quả đầy mâu thuẫn.
Một số loại thuốc statin đã làm giảm nguy cơ ung thư vú, trong khi một số khác lại cho thấy nguy cơ gia tăng. Tuy nhiên, hầu như tất cả những nghiên cứu này đều được tiến hành trong khoảng thời gian tương đối ngắn. Họ cho rằng 5 năm sử dụng thuốc statin đã là đủ dài, nhưng thực chất ung thư vú có thể mất đến hàng thập kỷ để phát triển. 82
Nghiên cứu lớn đầu tiên về nguy cơ gây ung thư vú khi sử dụng statin trong 10 năm hoặc lâu hơn đã được xuất bản vào năm 2013. Theo đó, những phụ nữ dùng thuốc statin trong khoảng 10 năm trở lên có nguy cơ cao gấp đôi mắc cả hai loại ung thư vú xâm lấn thông thường: ung thư biểu mô ống động mạch xâm lấn và ung thư biểu mô tiểu thùy xâm lấn. 83
Thuốc cholesterol có thể làm tăng gấp đôi nguy cơ. Nếu được công nhận, những gợi ý hướng đến sức khoẻ cộng đồng của những phát hiện này rất đáng chú ý: Cứ 4 phụ nữ Hoa Kỳ trên 45 tuổi lại có 1 người dùng các loại thuốc này. 84
PHÒNG NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ VÚ NHỜ ĂN NHIỀU THỰC VẬT
Cách đây không lâu, tôi nhận được một ghi chép rất cảm động từ Bettina, một người phụ nữ đã theo dõi các bài của tôi trên chúng tôi Bettina đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú “bộ ba âm tính “ giai đoạn hai – loại khó chữa nhất. Cô đã trải qua 8 tháng điều trị, bao gồm cả phẫu thuật, hóa trị và xạ trị. Bị chẩn đoán ung thư vú đã đủ căng thẳng rồi, nhưng căn bệnh quái ác này còn có thể gây ra lo lắng và trầm cảm.
Tuy nhiên Bettina bằng kinh nghiệm của mình đã làm nên những thay đổi tích cực trong cuộc đời của cô ấy. Sau khi xem các video của tôi, cô ấy bắt đầu thói quen ăn uống lành mạnh hơn. Cô đã làm theo những khuyến để giúp ngăn ngừa tái phát ung thư, chẳng hạn như ăn thêm nhiều bông cải xanh và hạt lanh. Thật tuyệt vời: Bettina đã không còn bị ung thư trong suốt hơn ba năm nay.
Với tất cả các nghiên cứu tôi đã đọc qua, thật dễ dàng để tôi quên rằng các số liệu thống kê đề cập đến cuộc sống của người dân. Những câu chuyện như của Bettina đã giúp tôi để ý đến tất cả những thông tin và số liệu khách quan. Khi có những con người thật làm nên những thay đổi thật thì họ sẽ nhận được kết quả thật xứng đáng.
Nhưng đáng tiếc là, ngay cả sau khi được chẩn đoán mắcung thư vú, hầu hết phụ nữ vẫn không thể thay đổi chế độ ăn cũ bằng chế độ ăn lành mạnh, ví dụ như hạn chế ăn thịt, ăn nhiều trái cây và rau củ. 85
Những câu chuyện như của Bettina khiến số liệu thống kê trở nên dễ truyền tải hơn, nhưng tất cả đều phải trở lại dưới góc nhìn khoa học. Càng ngày chế độ dinh dưỡng càng có vai trò quyết định chuyện sống chết của chúng ta. Làm thế nào chúng ta có thể nắm quyền quyết định mà vẫn đảm bảo cân bằng các cơ sở dẫn chứng khoa học hiệu quả nhất?
Bổ sung nhiều chất xơ làm giảm nguy cơ ung thư vú
Thiếu chất xơ cũng có thể là một yếu tố nguy cơ gây ung thư vú. Các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Yale và một số nơi khác đã phát hiện ra rằng những phụ nữ tiền mãn kinh ăn nhiều hơn khoảng 6 gam chất xơ hòa tan mỗi ngày (tương đương khoảng một chén đậu đen) có tỉ lệ ung thư vú thấp hơn 62% so với những phụ nữ tiêu thụ dưới 4 gam mỗi ngày.
Chất xơ dường như còn có tác dụng với cả khối u vú thụ thể estrogen âm tính – khó điều trị hơn: phụ nữ tiền mãn kinh thực hiện chế độ ăn giàu chất xơ có tỉ lệ mắc ung thư vú loại này thấp hơn 85%.
Các nhà nghiên cứu đã làm thế nào để đưa ra được những số liệu này? Nghiên cứu Yale là một dạng nghiên cứu đối chứng dựa trên quan sát. Các nhà khoa học đã so sánh chế độ ăn trước đây của những phụ nữ bị ung thư vú (nhóm gốc) với chế độ ăn trước đây của những phụ nữ không bị ung thư vú (nhóm đối chứng) để tìm hiểu liệu có gì khác biệt về thói quen ăn uống của những phụ nữ đang bị bệnh.
Kết quả là họ nhận thấy một số phụ nữ bị ung thư vú trung bình ăn ít chất xơ hoà tan hơn so với những phụ nữ không bị ung thư. Do đó, chất xơ hòa tan có thể có tác dụng bảo vệ.
Tuy nhiên, những phụ nữ tham gia nghiên cứu không tiêu thụ chất xơ từ thực phẩm bổ sung mà từ thức ăn hàng ngày. Nhưng điều này có nghĩa là ăn nhiều chất xơ chỉ đơn thuần là bằng chứng cho thấy những phụ nữ không bị ung thư đang ăn nhiều thực vật hơn, nó cũng là nguồn chất xơ tự nhiên duy nhất.
Do đó, bản thân chất xơ có thể không phải là thành phần hoạt chất. Trong thực vật chắc hẳn phải chứa thứ gì đó có tác dụng bảo vệ . Các nhà nghiên cứu cho biết “Mặt khác, tiêu thụ nhiều chất xơ từ các thực phẩm có nguồn gốc thực vật … có thể phản ánh việc giảm tiêu thụ thực phẩm có nguồn gốc động vật …” 88
Nói cách khác, vấn đề không phải là ăn nhiều cái gì, mà là ăn ít cái gì. Lý do ăn nhiều chất xơ làm giảm nguy cơ ung thư vú có thể là vì ăn nhiều đậu hơn hoặc cũng có thể là vì ăn ít món xúc xích thịt bologna hơn.
Thế nhưng trung bình phụ nữ Mỹ ăn chưa đến 15 gam chất xơ mỗi ngày – tức là chỉ bằng khoảng một nửa nhu cầu khuyến nghị tối thiểu hàng ngày tối thiểu. 92 Thậm chí một người ăn chay ở Hoa Kỳ trung bình cũng chỉ tiêu thụ 20 gam mỗi ngày. 93 Tuy nhiên, những người ăn chay lành mạnh hơn có thể ăn đến 37 gam/ngày, và với người ăn thuần chay là 46 gam/ngày. 94 Trong khi đó, chế độ ăn giàu thực vật và thực phẩm nguyên chất được áp dụng để đảo ngược bệnh mãn tính có chứa trên 60 gam chất xơ. 95
Ăn táo giúp giảm nguy cơ ung thư vú ?
Kết quả là: So với những người trung bình ăn chưa đến một quả táo mỗi ngày thì những người ăn táo hàng ngày có tỉ lệ ung thư vú thấp hơn 24%, cũng như giảm được đáng kể nguy cơ ung thư buồng trứng, ung thư thanh quản và ung thư đại trực tràng. Đặc tính bảo vệ vẫn còn ngay cả sau khi xem xét lượng rau củ quả của những đối tượng này, cho thấy ăn táo hàng ngày không chỉ là một dấu hiệu ăn uống lành mạnh. 96
Tác dụng ngăn ngừa ung thư của táo có là nhờ đặc tính chống oxy hóa của nó. Các chất chống oxy hoá này tập trung trong vỏ táo, vì thế mà nói: Vỏ là lớp đầu tiên của trái cây bảo vệ chống lại thế giới bên ngoài. Tiếp xúc với lớp ruột bên trong, nó bắt đầu chuyển màu nâu (oxy hóa) chỉ trong chốc lát. Sức mạnh chống oxy hoá của vỏ có thể lớn gấp từ 2 lần (táo Golden Delicious) đến 6 lần (táo Idared) so với phần ruột táo. 97
Ngoài việc bảo vệ chống lại các gốc tự do ban đầu tác động vào DNA, thí nghiệm trong đĩa petri còn cho thấy chiết xuất táo có thể ngăn chặn sự phát triển của cả hai loại tế bào ung thư vú thụ thể estrogen dương tính và âm tính. 98
Khi các nhà nghiên cứu tại trường của tôi, Đại học Cornell, lấy riêng chiết xuất vỏ và ruột của cùng một quả táo rồi nhỏ vào các tế bào ung thư, họ nhận thấy vỏ ngăn chặn sự phát triển của ung thư hiệu quả hơn gấp 10 lần. 99
Tìm hiểu thêm bài viết: Quả Táo – Thành phần dinh dưỡng và lợi ích đối với sức khỏe
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra một thứ trong vỏ táo hữu cơ (cũng có thể có trong loại táo thông thường) có khả năng tái kích hoạt một loại gen ức chế khối u gọi là maspin (viết tắt của chất ức chế nhóm enzym serine protease của vú). Maspin là một trong những công cụ mà cơ thể bạn có thể sử dụng để ngăn ngừa ung thư vú. Các tế bào ung thư vú tìm cách để chặn gen này, nhưng vỏ táo lại có thể khiến nó hoạt động trở lại. Các nhà nghiên cứu kết luận rằng “không nên loại bỏ vỏ táo ra khỏi chế độ ăn.” 100
Phòng Ngừa Ung Thư Vú Nhờ Rau Xanh
Nhìn chung, ăn ít rau củ quả có thể chỉ là một dấu hiệu của thói quen sống không lành mạnh, nhưng ngày càng nhiều bằng chứng cho thấy trong chúng có chất bảo vệ chống lại ung thư vú.
Ví dụ, các loại rau họ cải như bông cải xanh giúp tăng cường hoạt động của enzyme giải độc trong gan. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng nếu ăn bông cải xanh và các loại bắp cải, cơ thể sẽ giải phóng được caffeine nhanh hơn – có nghĩa là nếu bạn ăn nhiều rau cải, bạn sẽ phải uống thêm cà phê để cân bằng lại bởi vì gan của bạn (máy lọc của cơ thể ) bắt đầu gào rú. 102 Quá trình này có hiệu quả đối với những chất gây ung thư có trong thịt nấu chín không?
Để tìm hiểu, các nhà nghiên cứu đã chọn một nhóm người không hút thuốc và cho họ ăn thịt chiên. Sau đó tiến hành đo hàm lượng amin dị vòng đang lưu thông trong cơ thể bằng cách lấy mẫu nước tiểu của họ.
Trong hai tuần, các đối tượng tham gia nghiên cứu đã bổ sung thêm khoảng ba chén bông cải xanh và bắp cải vào khẩu phần ăn hàng ngày và sau đó ăn lượng thịt như nhau. Mặc dù họ tiêu thụ cùng một lượng chất gây ung thư, nhưng trong nước tiểu của họ lại có ít hơn rất nhiều, phù hợp với khả năng khử độc gan nhờ ăn bông cải xanh của đối tượng tham gia. 103
Diễn biến tiếp theo thật bất ngờ. Các đối tượng đã ngừng ăn rau, và hai tuần sau đó, lại tiếp tục ăn thịt. Có lẽ, khả năng khử độc các chất gây ung thư sau đó sẽ giảm trở lại mức bình thường. Nhưng thay vào đó, chức năng gan của họ vẫn được tăng cường thậm chí là nhiều tuần sau đó. 104
Phát hiện này cho thấy rằng không chỉ ăn nhiều bông cải xanh với thịt nướng mới làm hạn chế khả năng tiếp xúc với chất gây ung thư mà ăn rau nhiều ngày hoặc thậm chí nhiều tuần trước khi ăn thịt nướng cũng giúp tăng cường bảo vệ. Tuy nhiên, burger nhiều rau có thể là lựa chọn an toàn nhất, vì nó không chứa amin dị vòng để giải độc. 105
Vậy phụ nữ ăn nhiều rau xanh có ít bị ung thư vú hơn không? Một nghiên cứu ở 50.000 phụ nữ Mỹ gốc Phi (thường không được tham gia vào nghiên cứu y học, nhưng lại là nhóm dân số thường xuyên ăn nhiều rau xanh) phát hiện ra rằng những người ăn ít nhất hai phần rau mỗi ngày đã giảm đáng kể nguy cơ mắc một loại ung thư vú rất khó điều trị, thụ thể estrogen và progesteron âm tính. 106 Bông cải xanh phát huy đặc tính bảo vệ rất tốt đối với phụ nữ tiền mãn kinh, nhưng bắp cải xanh lại làm giảm nguy cơ ung thư vú ở mọi lứa tuổi. 107
Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn đang phải chiến đấu với căn bệnh ung thư vú hoặc đang thuyên giảm bệnh? Rau xanh vẫn có thể bảo vệ bạn. Trong thập kỷ qua, các nhà khoa học đã phát triển một lý thuyết mới về sinh học ung thư dựa trên vai trò của tế bào gốc.
Tế bào gốc là nguyên liệu thô của cơ thể- còn gọi là tế bào mẹ vì nó tạo ra tất cả các tế bào khác với chức năng chuyên biệt. Kết quả là các tế bào gốc là một thành phần quan trọng trong hệ thống phục hồi của cơ thể, bao gồm tái tạo da, xương và cơ.
Các mô vú tự nhiên có nhiều tế bào gốc dự trữ, được sử dụng trong thời kỳ mang thai để tạo ra các tuyến sữa mới. 108 Tuy nhiên, với sự khác thường của tế bào gốc, sự bất tử của chúng cũng có thể có tác dụng ngược lại. Thay vì tái xây dựng các cơ quan, nếu chúng bị ung thư, chúng sẽ hình thành nên các khối u. 109
Các tế bào gốc bị ung thư có thể là lý do tại sao ung thư vú có thể trở lại, thậm chí đến 25 năm sau lần đầu tiên thành công chống trả. 110 Khi nói ai đó đã khỏi ung thư, có nghĩa là khối u trong họ đã biến mất, nhưng nếu tế bào gốc bị ung thư, khối u vẫn có thể xuất hiện trở lại sau nhiều năm.
Tiếc là, một người khỏi ung thư được 10 năm có thể coi là đã chữa trị được, nhưng thực ra chỉ là đang thuyên giảm. Các tế bào gốc ung thư đang âm ỉ trong cơ thể chỉ đang chờ đợi để bùng lên.
Việc sử dụng các loại thuốc hóa học tinh vi và phương pháp xạ trị hiện tại đều được dựa trên mẫu động vật. Thành công của một ca điều trị nhất định thường phụ thuộc vào khả năng teo nhỏ khối u ở loài gặm nhấm- nhưng những con chuột trong phòng thí nghiệm dù thế nào cũng chỉ sống được khoảng 2-3 năm.
Các bác sĩ cố làm teo nhỏ các khối u lại, nhưng các tế bào gốc đột biến vẫn có thể tiềm ẩn, và từ từ hình thành nên các khối u mới trong những năm tiếp theo. 111
Việc chúng ta cần làm là đánh vào tận gốc căn bệnh ung thư này. Chúng ta cần phải nghĩ ra phương pháp điều trị không chỉ nhằm giảm kích cỡ khối u mà còn nhằm “đánh vào tâm điểm của khối u”: 112 chính là những tế bào gốc ung thư.
Đây là lúc cần đến sự can thiệp của bông cải xanh.
Tìm hiểu thêm bài viết: Bông cải xanh – Thành phần dinh dưỡng và lợi ích đối với sức khỏe
Sulforaphane, một hợp chất dinh dưỡng có trong rau họ cải như bông cải xanh, đã được chứng minh là giúp ức chế khả năng tạo thành các khối u của tế bào gốc ung thư vú. 113
Điều này có nghĩa là nếu bệnh của bạn đang thuyên giảm, về mặt lý thuyết, ăn nhiều bông cải xanh sẽ giúp ngăn ngừa ung thư quay trở lại. (Tôi nói theo lý thuyết bởi vì đây là kết quả thu được khi thí nghiệm với đĩa petri.)
Để là một chiến binh tiêu diệt ung thư hữu ích, sulforaphane đầu tiên sẽ phải được hấp thụ vào máu khi bạn ăn bông cải xanh. Sau đó, nó sẽ phải tích tụ lại đến cùng một nồng độ trong các mô vú để phản công lại các tế bào gốc ung thư trong phòng thí nghiệm.
Có thể làm được điều đó không? Một nhóm sáng kiến tại Đại học Johns Hopkins đã tìm cách nghiên cứu vấn đề này. Các nhà nghiên cứu đã yêu cầu những phụ nữ chuẩn bị phẫu thuật giảm ngực uống nước ép bông cải xanh một giờ trước khi thực hiện.
Sau khi phẫu thuật cắt bỏ mô vú, các nhà nghiên cứu đã tìm ra dấu hiệu của mảng tích tụ sulforaphane. 114 Nói cách khác, dưỡng chất chống ung thư có trong bông cải xanh đã biết cách thực hiện đúng nhiệm vụ của nó khi chúng ta nuốt chúng.
Hiện vẫn chưa có thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên nào biết được liệu những người ăn bông cải xanh sống sót sau ung thư vú có sống lâu hơn so với những người không ăn hay không, nhưng không nhận thấy bất lợi nào và chỉ có những tác dụng phụ tích cực, nên tôi muốn khuyên mọi người ăn bông cải xanh và những loại rau cải khác.
Hạt lanh là một trong những loại thực phẩm đầu tiên được coi là lành mạnh, nổi tiếng nhờ đặc tính chữa bệnh ít nhất là từ thời Hy Lạp cổ đại, khi mà nhà vật lí nổi tiếng Hippocrates viết về cách sử dụng chúng để điều trị cho bệnh nhân. 116
Được biết đến như là một trong những nguồn thực vật giàu axit béo omega-3 thiết yếu nhất, hạt lanh đặc biệt nhờ chứa hàm lượng lignan. Mặc dù lignan cũng khá phổ biến trong giới thực vật nhưng hạt lanh lại có nhiều lignan gấp 100 lần so với các thực phẩm khác. 117 Lignan là gì?
Lignan là một loại phytoestrogen (hợp chất thực vật) có thể làm giảm tác dụng của estrogen. Đây là lý do tại sao hạt lanh được coi là phương pháp trị liệu y học đầu tiên đối với chứng đau bụng kinh nguyệt. 118
Nói về nguy cơ ung thư vú, ăn khoảng một muỗng canh hạt lanh mỗi ngày có thể kéo dài chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ khoảng một ngày. 119 Điều này có nghĩa là sẽ có ít kinh nguyệt hơn, do đó, cũng ít tiếp xúc estrogen hơn và giảm nguy cơ ung thư vú. 120
Nếu nói chính xác thì bông cải xanh không chứa sulforaphane, tương tự như vậy hạt lanh cũng không chứa lignan, mà chỉ chứa tiền chất lignan cần được kích hoạt bởi các lợi khuẩn trong ruột.
Vai trò của vi khuẩn đường ruột có thể giúp giải thích tại sao những phụ nữ bị nhiễm trùng đường tiết niệu thường có nguy cơ ung thư vú cao hơn: Mỗi loại kháng sinh mà bạn uống có thể giết chết vi khuẩn một cách bừa bãi, có nghĩa là nó có thể cản trở khả năng của lợi khuẩn trong ruột tận dụng lignan trong chế độ ăn. 121 (tuy nhiên bạn chỉ nên dùng kháng sinh khi cần thiết.)
Uống Lignan có thể làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ sau mãn kinh, 122 nhờ tác dụng làm giảm estrogen của lignan. Nhưng vì lignan có trong các loại thực phẩm lành mạnh như quả mọng, ngũ cốc nguyên hạt, và rau lá xanh, nên có thể lignan chỉ là dấu hiệu của một chế độ ăn lành mạnh?
Các nhà nghiên cứu đã chọn ra khoảng 45 phụ nữ có nguy cơ cao bị ung thư vú – có nghĩa là họ có sinh thiết vú đáng ngờ hoặc trước đây đã từng bị ung thư vú – và cho họ ăn khoảng hai thìa hạt lanh mỗi ngày.
Sinh thiết kim mô vú được thực hiện trước và sau nghiên cứu kéo dài một năm. Kết quả là : Trung bình, phụ nữ có sự thay đổi tiền ung thư vú sau một năm tiêu thụ lignan từ hạt lanh ít hơn so với trước đó. 80% (36 trong số 45 người) đã giảm hàm lượng Ki-67, một dấu hiệu sinh học (chỉ số) của tăng sinh tế nào. Phát hiện này cho thấy rắc một vài thìa bột hạt lanh vào cháo bột yến mạch hoặc bất cứ thứ gì bạn ăn trong ngày có thể làm giảm nguy cơ ung thư vú. 124
Tìm hiểu thêm bài viết: Hạt lanh: Thành phần dinh dưỡng và những lợi ích đối với sức khỏe
Còn với những phụ nữ đã bị ung thư vú rồi thì sao? Nếu họ có hàm lượng lignan trong máu 125, 126 và trong chế độ ăn 127 cao hơn thì sẽ sống lâu hơn. Lý do có thể là vì phụ nữ ăn hạt lanh cũng tăng hàm lượng endostatin trong vú. 128 (Endostatin là một loại protein do cơ thể sản xuất ra để giúp ngăn chặn nguồn cung cấp máu cho khối u).
Bằng chứng từ những nghiên cứu như vậy dường như khá thuyết phục nên các nhà khoa học đã thực hiện một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, mù đôi, đối chứng giả dược đối với bệnh nhân ung thư vú – rất ít khi thực phẩm được thử nghiệm khắt khe như vậy.
Các nhà nghiên cứu xác định những phụ nữ bị ung thư vú cần được phẫu thuật và chia ngẫu nhiên thành hai nhóm: Hàng ngày, nhóm thứ nhất ăn bánh nướng chứa hạt lanh, nhóm thứ hai ăn bánh nướng có cấu tạo và mùi vị tương tự, nhưng không có hạt lanh. Sinh thiết các khối u ở cả hai nhóm được lấy lúc bắt đầu nghiên cứu và sau đó được đem ra so sánh với bệnh lý khối u được loại bỏ trong quá trình phẫu thuật khoảng 5 tuần sau đó.
C-erB2 là dấu hiệu thể hiện mức độ tấn công mạnh mẽ của ung thư; C-erB2 càng lớn thì khả năng ung thư vú di căn và lan rộng khắp cơ thể càng cao. Nói cách khác, hạt lanh sẽ khiến bệnh ung thư thuyên giảm. Các nhà nghiên cứu kết luận, “hạt lanh ăn có khả năng làm giảm sự tăng trưởng của khối u ở bệnh nhân ung thư vú…. Hạt lanh, vừa rẻ vừa dễ kiếm, là lựa chọn dinh dưỡng thay thế có giá trị hoặc có thể sử dụng kết hợp với thuốc chống ung thư vú.” 129
Đậu nành tự nhiên chứa một loại hợp chất thực vật (phytoestrogen) khác gọi là isoflavone. Mọi người thấy từ “estrogen” trong từ “phytoestrogen” và cho rằng đậu nành có tác dụng giống estrogen. Nhưng không hẳn như vậy. Phytoestrogen gắn vào cùng thụ thể như estrogen nhưng có tác dụng yếu hơn, do đó, chúng có thể ngăn chặn ảnh hưởng của estrogen động vật mạnh hơn trong bạn.
Có hai loại thụ thể estrogen trong cơ thể, alpha và beta. Estrogen ở người ưa thụ thể alpha hơn, trong khi estrogen thực vật (phytoestrogen) lại ưa thụ thể beta hơn. 130 Do đó, ảnh hưởng của phytoestrogen đậu nành đến các mô phụ thuộc vào tỉ lệ các thụ thể alpha so với beta. 131
Estrogen vừa có tác động tích cực lẫn tiêu cực đối với các mô. Ví dụ, hàm lượng estrogen cao có thể tốt cho xương nhưng lại làm tăng khả năng phát triển ung thư vú. Lý tưởng nhất là bạn muốn những gì được gọi là “máy điều biến thụ thể estrogen chọn lọc” trong cơ thể, tạo hiệu ứng proestrogen trong một số mô và hiệu ứng antiestrogenic (kháng estrogen) ở những mô khác.
Đó là về phytoestrogen trong đậu nành. 132 Đậu nành có thể làm giảm nguy cơ ung thư 133 – hiệu ứng antiestrogenic, nhưng cũng có thể giúp làm giảm các triệu chứng nóng trong người thời kì mãn kinh 134 – hiệu ứng proestrogen. Như vậy, bằng cách ăn đậu nành, bạn có thể hưởng trọn cả hai lợi ích.
Còn đậu nành đối với phụ nữ bị ung thư vú? Đã có năm nghiên cứu về những người sống sót sau ung thư vú và việc tiêu thụ đậu nành. Nhìn chung, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những phụ nữ được chẩn đoán bị ung thư vú, nếu ăn nhiều đậu nành sẽ sống lâu hơn và có nguy cơ tái phát ung thư vú thấp hơn đáng kể so với những người ăn ít đậu nành. 135
Tìm hiểu thêm bài viết: Đậu nành: Thành phần dinh dưỡng và những lợi ích đối với sức khỏe
Lượng phytoestrogen có trong một cốc sữa đậu nành 136 làm giảm 25% nguy cơ tái phát ung thư vú. 137 Sự cải thiện tỉ lệ sống sót đối với những người ăn nhiều thực phẩm từ đậu nành đã được nhận thấy ở phụ nữ có khối u dễ nhạy cảm với estrogen (ung thư vú thụ thể estrogen dương tính) và những người có khối u không dễ nhạy cảm với estrogen (ung thư vú thụ thể estrogen âm tính).
Điều này cũng đúng đối với cả phụ nữ trẻ và phụ nữ lớn tuổi. 138 Ví dụ, trong một nghiên cứu, 90% bệnh nhân ung thư vú tiêu thụ phytoestrogen từ đậu nành sau khi được chẩn đoán bệnh vẫn sống được 5 năm sau đó, trong khi đó, có một nửa trong số những người ăn ít hoặc không ăn đậu nành đã chết. 139
Đậu nành có thể làm giảm nguy cơ ung thư và cải thiện cơ hội sống bằng cách tái kích hoạt các gen BRCA. 140 BRCA1 và BRCA2 được gọi là gen “chăm sóc”, là những gen ức chế ung thư có trách nhiệm khắc phục DNA. Đột biến trong gen này có thể gây ra một dạng ung thư vú di truyền hiếm gặp. Như mọi người đã biết, Angelina Jolie đã quyết định trải qua phẫu thuật cắt bỏ ngực ngừa ung thư. Một cuộc khảo sát từ Liên Hiệp Ung Thư Vú Quốc Gia cho thấy đa số phụ nữ cho rằng hầu hết các bệnh ung thư vú xảy ra ở những phụ nữ có tiền sử gia đình mắc bệnh hoặc có khuynh hướng di truyền bệnh. 141 Thực tế là chỉ có khoảng 2,5% trường hợp ung thư vú là do tiểu sử gia đình. 142
Nếu phần lớn bệnh nhân ung thư vú có gen BRCA hoạt động đầy đủ, nghĩa là cơ chế khắc phục DNA của chúng vẫn còn nguyên vẹn, thì ung thư vú đã hình thành, phát triển và lây lan bằng cách nào?
Các isoflavon trong đậu nành giúp kích hoạt tác dụng bảo vệ của BRCA trở lại, loại bỏ sự ràng buộc methyl của khối u. 144 Tuy nhiên lượng isoflavon mà các nhà nghiên cứu ung thư vú sử dụng để đạt được kết quả này trong ống nghiệm là khá lớn – tương đương với khoảng một chén đậu nành.
Đậu nành cũng hữu ích với những phụ nữ có sự khác biệt về gen nhạy cảm với ung thư vú như MDM2 và CYP1B1. Vì vậy, phụ nữ có nguy cơ mắc ung thư vú do gen gia tăng nên tiêu thụ nhiều đậu nành. 145 Điểm mấu chốt đó là dù bạn thừa hưởng gen nào thì sự thay đổi chế độ ăn cũng có thể ảnh hưởng đến biểu hiện DNA ở mức độ di truyền, và thúc đẩy khả năng chống lại bệnh tật của cơ thể.
Trà xanh giúp giảm nguy cơ ung thư vú
Mặc dù ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất đối với phụ nữ trên toàn cầu, nhưng phụ nữ Châu Á lại có nguy cơ ung thư vú thấp hơn đến 5 lần so với phụ nữ Bắc Mỹ. 146 Tại sao lại như vậy?
Khả năng là do họ uống trà xanh, một sản phẩm phổ biến trong chế độ dinh dưỡng của người Châu Á. Trà xanh có thể giúp giảm 30% nguy cơ ung thư vú. 147 Ngoài ra còn có một khả năng mạnh khác là họ tiêu thụ nhiều đậu nành, nếu thường xuyên tiêu thụ đậu nành từ nhỏ có thể giảm một nửa nguy cơ mắc ung thư vú sau này. Tuy nhiên, nếu phụ nữ khi đã trưởng thành mà ăn chủ yếu là đậu nành thì chỉ giảm được 25% nguy cơ. 148
Mặc dù tiêu thụ trà xanh và đậu nành có thể làm giảm gấp đôi nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ Châu Á, song nó không thể hiện đầy đủ sự chênh lệch giữa tỉ lệ ung thư vú ở phương Đông và phương Tây.
Những người châu Á cũng ăn nhiều nấm hơn. 149 Nấm trắng cũng đã được chứng minh là ngăn chặn enzyme tổng hợp estrogen, ít nhất là khi thí nghiệm trong đĩa petri. Vì vậy, các nhà nghiên cứu đã quyết định tìm hiểu mối liên hệ giữa việc tiêu thụ nấm và ung thư vú.
Họ đã so sánh mức tiêu thụ nấm của 1000 bệnh nhân ung thư vú với 1000 người khỏe mạnh ở cùng độ tuổi, cân nặng, cùng tình trạng hút thuốc và tập luyện. Những phụ nữ tiêu thụ trung bình ít nhất khoảng một nửa cây nấm mỗi ngày có tỉ lệ ung thư vú thấp hơn 64% so với những phụ nữ không ăn nấm. Ăn nấm và nhâm nhi ít nhất nửa gói trà xanh mỗi ngày làm khiến tỉ lệ ung thư vú thấp hơn gần 90%. 150
Các bác sĩ chuyên khoa ung thư, chịu trách nhiệm điều trị bệnh ung thư, có thể tự hào về những bước tiến mà họ đã đạt được. Nhờ những cải thiện trong điều trị ung thư, bệnh nhân mắc ung thư đã có thể sống lâu hơn và khỏe mạnh hơn, như đã được vinh danh trên ấn bản tạp chí về ung thư với nhan đề như “Những kẻ sống sót trở về sau điều trị ung thư, 10 triệu con người vẫn đang khỏe mạnh và phát triển!”
Trong y học, giai đoạn chẩn đoán ung thư được coi là “thời điểm có thể truyền đạt hiệu quả” vì khi đó chúng ta có thể giúp bệnh nhân có động lực cải thiện lối sống của mình. 152 Tuy nhiên, thực ra có lẽ đã quá muộn!
SỰ THẬT GÂY SỐC: TIỀN MUA SỮA CHÍNH LÀ TIỀN TIÊU HOANG
Ăn Gì Để Phòng Ngừa Ung Thư Vú?
Bệnh ung thư đã được khẳng định là có chịu ảnh hưởng rõ rệt của chế độ ăn uống hàng ngày. Một số nghiên cứu còn chứng minh rằng việc tiêu thụ những loại thực phẩm nhất định sẽ giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư, trong đó có ung thư vú.
Theo Daily Mail, nhiều bằng chứng cho thấy một số yếu tố của lối sống phương Tây, đặc biệt là chế độ ăn với chất béo cao, dường như làm tăng nguy cơ gây bệnh.
Các nhà khoa học phát hiện ra rằng phụ nữ Nhật bản có nguy cơ phát triển bệnh ung thư vú thấp hơn nhiều so với phụ nữ phương Tây. Tuy nhiên khi họ chuyển sang Mỹ sinh sống thì nguy cơ gần như bằng nhau.
Ăn gì để phòng ngừa ung thư vú?
Cá hồi
Cá hồi là nguồn bổ sung tuyệt vời axit béo omega-3, vitamin B12 và D giúp cơ thể điều tiết sự phát triển tế bào, tăng hệ miễn dịch và ngăn ngừa ung thư. 21 nghiên cứu chỉ ra rằng tiêu thụ các axit béo omega 3 không bão hòa đa từ cá có thể làm giảm 14% nguy cơ ung thư. Vì có chứa những chất chống viêm, nên các axit béo omega 3 có thể làm giảm mật độ ngực ở phụ nữ bị béo phì sau mãn kinh. Điều này là vô cùng quan trọng bởi những người có mật độ mô vú dày có nguy cơ bị ung thư cao hơn 6 lần.
Bông cải xanh
Bông cải xanh có chứa sulforaphane, một hợp chất đã được chứng minh có khả năng làm chết tế bào ung thư và giảm kích thước khối u trong các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm. Bổ sung bông cải xanh 2-3 lần vào bữa ăn trong tuần sẽ giúp bạn ngăn ngừa ung thư.
Tảo biển chứa một lượng lớn chất xơ, sắt, kẽm, vitamin E, I ốt…Hàm lượng chất xơ cao có trong tảo biển giúp hỗ trợ tiêu hóa, giải độc tố trong ruột, hạn chế chất độc tích tụ trong cơ thể – nguyên nhân gây nên các khối u, cục, phát triển bất thường của các tế bào. Vitamin E giúp duy trì sự tăng trưởng, phát triển, chống lão hóa cho tế bào, sửa chữa những sai lệch trong quá trình phát triển tế bào. Thiểu hụt I ốt không chỉ gây ra các bệnh lí về tuyến giáp mà thiếu hụt vi chất này còn là nguyên nhân gây nên sự tích tụ chất độc trong vú, tác động vào sự phát triển khối u trong vú.
Nấm có chứa một lượng vitamin B3 và B2 giúp giảm nguy cơ ung thư vú. Loại thực phẩm này có các thuộc tính chống viêm và tăng cường miễn dịch. Nấm chứa các thành phần giúp ngăn ngừa tăng estrogen có tác dụng phòng ngừa sự phát triển ung thư vú, kiểm soát hàm lượng hormon.
Trong rau bina chứa các chất chống oxy hóa và chất xơ khiến cho chúng trở thành công cụ chống ung thư hiệu quả. Đặc biệt, chất chống oxy hóa lutein trong rau bina đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chống lại ung thư vú, ung thư dạ dày, ung thư miệng…
Củ nghệ chứa chất curcumin, một loại hóa chất đã được chứng minh là làm giảm sự phát triển của nhiều loại ung thư và tổn thương. Để đạt hiệu quả tốt nhất, hãy sử dụng khoảng 1 -3 g bột nghệ mỗi ngày.
Trái cây có múi
Cam, bưởi, chanh… rất giàu vitamin C. Vitamin C có tác dụng hỗ trợ hoạt động của các cơ quan như gan, thận giúp thanh lọc chất độc ra khỏi cơ thể, tranh được những tác động xấu của chất độc khiến thay đổi sự phát triển, phân chia tế bào bất thường hình thành khối u, khối ung thư. Vitamin C có thể ức chế nitrosamine hình thành trong cơ thể, đặc biệt là trong đường ruột, nhờ đó ức chế sự hình thành khối u, khối ung thư tại hệ tiêu hóa, và các cơ quan khác.
Tỏi chứa các hợp chất lưu huỳnh, flavon và flavonol được chứng minh là làm giảm các gốc tự do. Sử dụng tỏi thường xuyên còn có tác dụng kiểm soát tăng sinh tế bào, kiểm soát ung thư vú hiệu quả.
Quả việt quất
Quả việt quất chứa các polyphenol, có thuộc tính chống ung thư và chứa nhiều vitamin và khoáng chất thiết yếu hỗ trợ ngăn ngừa ung thư vú.
Bên cạnh những thực phẩm trên để tăng hiệu quả phòng ngừa ung thư vú, bạn cần thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để tăng sức đề kháng, nâng cao thể trạng. Giữ cho tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, ngủ đủ giấc để cân bằng lượng hormon trong cơ thể. Đặc biệt, thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần cũng là giải pháp tốt góp phần ngăn ngừa ung thư vú.
Ăn Gì Để Phòng Ngừa Ung Thư Vú Hiệu Quả?
Website chúng tôi có bài Ăn gì để phòng ngừa ung thư vú hiệu quả? – Việt quất: Việt quất rất giàu các chất chống oxy hóa, giúp chống lại các tế bào ung thư vú và ngăn chặn các phân tử gây viêm hình thành nên ung thư.
Cà rốt, nấm, trứng, súp lơ hay tỏi… đều là những thực phẩm giúp phụ nữ phòng ngừa ung thư vú hiệu quả.
Việt quất: Việt quất rất giàu các chất chống oxy hóa, giúp ngăn chặn các tế bào ung thư vú và ngăn chặn các phân tử gây viêm tạo thành nên ung thư.
Nấm: Nấm là thực phẩm rất tốt để bảo vệ bạn khỏi ung thư vú. Nhiều nghiên cứu chứng tỏ rằng, ăn nấm tươi đều đặn sẽ giúp giảm nguy cơ ung thư vú ở phụ nữ tiền mãn kinh.
Lựu: Quả lựu là loại trái cây ngăn ngừa ung thư vú rất hữu hiệu nhờ lượng polyphenol có đặc tính chống oxy hóa trong thành phần. Tiêu thụ lựu đều đặn cũng giúp cung cấp lượng sắt cho cơ thể.
Rau lá xanh đậm: Các loại rau lá màu xanh đậm cũng có thể có khả năng ngừa ung thư vú. Theo các chuyên gia, chất xơ, vitamin B, phytochemical và chất diệp lục có trong số dòng rau lá xanh đậm giúp phá tan các tế bào ung thư, trong đấy có ung thư vú.
Súp lơ xanh: Súp lơ xanh là một lại rau họ cải, giàu sulforophane và indoles được cho rằng cũng đều có thể điều tiết sự tiến lên của tế bào. Nhờ đó, ăn nhiều súp lơ xanh cũng giúp ngăn ngừa được rất nhiều bệnh ung thư, trong đấy có ung thư vú, ung thư bàng quang, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư phổi.
Tỏi: Tỏi được minh chứng là loại gia vị giúp làm chậm sự phát triển của khối u và ngăn ngừa ung thư vú rất hiệu quả. Bởi thành phần của tỏi chứa allium, một hợp chất chống ung thư.
Óc chó: Quả óc chó có nhiều axit béo omega-3 và chất chống oxy hóa giúp chống ung thư vú hiệu quả. Ngoài ra, nhờ chứa một số loại vitamin đặc trưng nên quả óc chó cũng có thể có tác dụng trong việc ngăn ngừa sự tiến lên của các tế bào ung thư.
Khoai lang: Khoai lang được biết tới như 1 nguồn cung cấp beta-carotene hàng đàu cho cơ thể. Phụ nữ tiêu thụ nhiều khoai lang sẽ giảm tới 17% nguy cơ bị ung thư vú.
Trà xanh: Với thành phần giàu polyphenol nên trà xanh cũng sẽ được xếp vào danh sách những thực phẩm giúp chống ung thư vú hiệu quả.
Ớt: Ớt chứa capsaicin giúp ngăn chặn tốc độ tăng trưởng của các tế bào ung thư. Bên cạnh đó, các dòng ớt xanh cũng tương đối giàu các chất diệp lục có công hiệu tốt trong việc ngăn ngừa ung thư vú.
Nghệ: Nghệ là phụ gia rất thông dụng chứa nhiều hợp chất curcumin cũng có thể có thể khắc chế nhiều tế bào ung thư, trong đấy có ung thư vú, ung thư đường ruột và ung thư phổi.
Trứng: Trong phần tử của trứng có chứa choline, một chất dinh dưỡng thiết yếu có khả năng phòng ngừa ung thư vú.
Cà rốt: Nhiều nghiên cứu chứng tỏ cà rốt chứa rất nhiều chất chống oxy hóa. Vì vậy, phụ nữ đều đều tiêu thụ loại của này sẽ giảm tới 18-28% nguy cơ ung thư vú.
Lý do nước lựu ép tốt cho “chuyện ấy” của cánh mày râu
Từ khóa bài viết: chúng tôi , ung thư vú,cây nấm,quả lựu,chất chống oxy hóa,ngừa ung thư vú,việt quất,rau lá xanh,tế bào ung thư vú,thực phẩm ngừa ung thư vú,sức khỏe,thông tin y tế, sức khỏe cộng đồng, chữa bệnh, thuốc chữa bệnh, giá thuốc, phòng ngừa, vac xin, tiêm chủng, sinh đẻ. mang thai, thai kỳ, món ăn dinh dưỡng, giá thuốc, đơn thuốc, bệnh viện, bác sĩ, thú ý, cảm cúm, đau nhức, mát gan, bổ thận, bệnh ngoài da, nội soi, dạ dày, ung thư, giới tính, khảo sát, khám bệnh, thiếu máu, bệnh tim
Bài viết Ăn gì để phòng ngừa ung thư vú hiệu quả? được tổng hợp và biên tập bởi: chúng tôi . Mọi ý kiến đóng góp và phản hồi vui lòng gửi Liên Hệ cho chúng tôi để điều chỉnh. chúng tôi xin cảm ơn.
Người Bệnh Ung Thư Vú Không Nên Ăn Gì?
Đối với bệnh nhân ung thư vú, một chế độ ăn uống khoa học, hợp lý đóng vao trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh và góp phần làm giảm tái phát ung thư cũng như các lợi ích khác cho cơ thể.
Vì thế, thay vì quá lo lắng sợ hãi căn bệnh, người bệnh hãy chú ý hơn đến chăm sóc bản thân và xây dựng một chế độ ăn khoa học, hợp lý, kiêng kỵ hợp lý.
Nho
Nho là một trong những loại thực phẩm có chứa chất oxy hóa mạnh mẽ rất tốt cho cơ thể bình thường nhưng lại không tốt cho người bệnh ung thư vú. Các chất chống oxy hoá bảo vệ tế bào bình thường của cơ thể khỏi bị gây độc thì cũng có thể làm giảm tác dụng của hoá trị, xạ trị đối với tế bào ung thư. Vì thế, những người đang điều trị bệnh ung thư vú không nên ăn nhiều thực phẩm này.
Các loại thịt đỏ
Các loại thịt đỏ có chứa nhiều chất béo, đặc biệt là thịt bò có nhiều chất béo không tốt cho người bệnh ung thư vú vì chúng có thể làm hạn chế khả năng miễn dịch, ảnh hưởng đến phương thức chuyển hóa của tế bào. Vì thế, những người bệnh ung thư vú nếu muốn điều trị thuận lợi, tránh tái phát thì tốt nhất hãy hạn chế thực phẩm này trong thực đơn.
Thực phẩm lên men
Những chất lên men có trong các thực phẩm như dưa, cà muối, thịt ngâm, thịt muối … đã được chứng minh là có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Vì thế, người bệnh ung thư nên hạn chế ăn những thực phẩm này.
Các sản phẩm có chứa sữa nguyên chất
Các sản phẩm có chứa sữa nguyên chất béo như sữa chua, phô mai, pho mát, cà phê sữa béo,… nên hạn chế sử dụng cho bệnh nhân ung thư vú vì có thể gây ảnh hưởng đến cơ hội chữa bệnh và tỉ lệ sống.
Rượu
Không chỉ không tốt cho sức khỏe, rượu hoặc các chất kích thích khác còn là tác nhân hàng đầu gây ung thư và hỗ trợ tế bào ung thư phát triển. Vì thế, người bệnh ung thư vú không nên uống rượu và các thực phẩm có chứa rượu.
Lưu ý:
Bên cạnh chế độ ăn uống, sau điều trị ung thư vú, một chế độ luyện tập phù hợp sẽ góp phần làm giảm tái phát ung thư. Vì thế, những bệnh nhân nên dành thời gian tập thể dục khoảng 30 phút mỗi ngày, đơn giản nhất là đi bộ, tránh tăng cân, béo phì.
Bạn đang đọc nội dung bài viết Ăn Gì Để Không Chết Vì Ung Thư Vú ? trên website Growcaohonthongminhhon.com. Hy vọng một phần nào đó những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp là rất hữu ích với bạn. Nếu nội dung bài viết hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!