Mụn cóc là những u nhỏ tăng sản lành tính của lớp thượng bì da, bề mặt thường sần sùi, gây ra bởi virus HPV (Human Papilloma Virus). HPV xâm nhập vào da qua những vết trầy xước bên ngoài. Mụn cóc có thể phát triển trong thời gian dài mới nhìn thấy được.
Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng tỷ lệ mắc phải ở trẻ em cao hơn vì trẻ em hiếu động, nghịch ngợm nên da hay bị trầy xước… Bệnh nhân bị suy giảm hệ miễn dịch như nhiễm HIV/AIDS dễ bị mụn cóc và thường lâu khỏi. Vì vậy, bị mụn cóc không có tính chất di truyền.
Bình thường mụn cóc lây lan qua:
– Tiếp xúc trực tiếp với mụn cóc của người bệnh như sờ, cọ sát, cầm nắm, dùng chung vật dụng của người bị bệnh…
– Tự lây nhiễm trên chính người bệnh: Từ vài mụn cóc lớn ban đầu, chúng lây lan sang những vùng da lân cận hay những vùng da bị tiếp xúc trực tiếp (như cào, gãi) và tạo ra nhiều ‘mụn cóc con’ nhỏ li ti. Những mụn con này sẽ phát triển rồi tiếp tục lây lan.
Mụn cóc làm mất thẩm mỹ (ví dụ ở vùng mặt), có thể gây đau hay tạo cảm giác vướng cộm khó chịu. Một số trường hợp mụn cóc có thể tự biến mất sau nhiều tháng hay nhiều năm, nhưng đa số vẫn tồn tại, phát triển và lây lan trên cơ thể trong thời gian dài.
Mụn cóc là bệnh gây ra do virus, trong quá trình bệnh có khi bệnh tự nhiên khỏi không để lại dấu vết gì trong vòng 6 tháng. Tuy nhiên trường hợp này ít xảy ra, chủ yếu là gặp ở trẻ em. Càng để lâu mụn cóc thường lây lan nhiều hơn, do đó nên điều trị càng sớm càng tốt.
Có một số phương pháp gọi là ‘chữa mẹo’ như chà sát lá tía tô lên bề mặt mụn cóc hoặc chạm mụn cóc vào tử thi… nhưng cho đến nay chưa có phương pháp nào đáng tin cậy vì đã nhiều người áp dụng mà không có kết quả .
Cách điều trị mụn cóc:
Tự điều trị tại nhà: Có thể dùng đá bọt nhám khi tắm chà lên bề mặt mụn để giảm bớt kích thước và độ sần sùi.
Chấm axit: Khi mụn dưới 5 mm, sử dụng dung dịch axit salicylic chấm lên mụn cóc, thuốc sẽ tiêu hủy, bong tróc các tế bào sừng cùng với virus ở mụn cóc. Tuy nhiên, phải mất nhiều thời gian mới có thể làm mụn biến mất hoàn toàn.
Để sử dụng thuốc hiệu quả, cần rửa sạch vùng sẽ chấm thuốc bằng xà phòng sau đó chà sát nhẹ bề mặt mụn bằng tay hay đá mài… để loại bỏ lớp tế bào chết; thoa thuốc lên bề mặt hay ngay cuống mụn cóc.
Lưu ý không để thuốc dính ra xung quanh. Thoa thuốc mỗi ngày 1lần sau khi tắm. Tuy nhiên, không được tự ý sử dụng thuốc khi có các bệnh mạn tính, mụn cóc bị nhiễm trùng…
Chấm nitơ lỏng Tiểu phẫu (gây tê tại chỗ)
Đây là những phương pháp điều trị được thực hiện tại các bệnh viện hoặc chuyên khoa da liễu.
Trường hợp đặc biệt, có khi chỉ cần điều trị ‘mụn cóc mẹ’, vài tuần sau các ‘mụn cóc con’ bỗng nhiên tự biến mất không cần phải can thiệp.
ThS. Vũ Thị Tuyết Mai