Có thể thấy, nhiệt miệng là tình trạng không khó gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Hiện tượng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân và có thể dễ dàng nhận biết.
Nguyên nhân nhiệt miệng ở trẻ sơ sinh
Theo lý giải của các thầy thuốc y học cổ truyền, nguyên nhân chủ yếu gây nhiệt miệng ở trẻ sơ sinh là do hỏa độc. Cụ thể là do nhiệt độ bên trong cơ thể trẻ quá cao khiến thân nhiệt gia tăng từ đó gây khô, nóng rát ở miệng, miệng hôi, lưỡi đỏ kèm theo các vết lở loét ở miệng hoặc lưỡi. Ngoài ra, trẻ bị nhiệt miệng còn có thể xuất phát từ việc mẹ ăn quá nhiều đồ ăn thức uống cay nóng khó tiêu, nhiều chất béo. Lúc này, khi bé bú sữa mẹ sẽ hấp thu những chất này từ đó mà bị nóng trong, lâu ngày gây ra các vết loét ở niêm mạc miệng, lưỡi.
Trong khi đó, theo lý giải của y học hiện đại, có nhiều nguyên nhân gây nhiệt miệng ở trẻ sơ sinh có thể kể đến như:
Suy giảm chức năng miễn dịch, sức đề kháng kém khiến trẻ dễ bị các vi khuẩn có hại tấn công gây nhiệt miệng.
Do cơ thể trẻ thiếu hụt dưỡng chất, thường là vitamin B12 hoặc sắt. Cụ thể, theo nhiều nghiên cứu, những người thiếu vitamin B12 rất dễ mắc các vấn đề như thiếu máu, nhiệt miệng, viêm lưỡi. Ngoài ra, nếu thiếu sắt, trẻ cũng sẽ có nguy cơ gặp phải các vấn đề như thiếu máu, sức đề kháng suy giảm, người mệt mỏi, xanh xao và thậm chí là nhiệt miệng.
Cha mẹ vệ sinh khoang miệng cho bé không sạch sẽ khiến bé bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm nấm cộng sinh gây mất cân bằng sinh học trong cơ thể.
Do chức năng gan của bé suy giảm thường xuất phát từ việc trẻ dùng nhiều kháng sinh từ sớm làm gan bị thương tổn từ đó ảnh hưởng đến chức năng đào thải độc tố khiến độc tích tụ trong cơ thể gây ra nhiệt miệng.
Do niêm mạc miệng của bé bị tổn thương từ việc bé lấy tay cào hay trong lúc vệ sinh khoang miệng cho bé bố mẹ vô tình gây tổn thương. Kèm theo đó là việc sức đề kháng của bé kém khiến vết thương khó hồi phục tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây nhiệt miệng.
Do bé bị rối loạn nội tiết, dị ứng thức ăn, tác dụng phụ của thuốc hoặc bị virus herpes tấn công.
Biểu hiện nhiệt miệng ở trẻ sơ sinh
Thực tế, nhiệt miệng ở trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi rất dễ nhận biết. Chỉ cần quan sát kỹ các biểu hiện của trẻ, bố mẹ có thể sớm nhận biết liệu con mình có bị nhiệt miệng hay không thông qua các dấu hiệu sau:
Trẻ khó chịu, biếng ăn hay quấy khóc, miệng chảy nhiều nước dãi
Kiểm tra thấy niêm mạc miệng (phần lợi, niêm mạc trong má, vòng miệng) và bề mặt lưỡi có xuất hiện một hoặc một số vết loét màu trắng, quanh vết loét hơi tấy đỏ
Kích thước ban đầu của các vết này chỉ từ 1 – 2mm, sau lớn dần lên 8 – 10mm, sau vài ngày thì vỡ bọc nước dẫn đến viêm loét ở miệng lưỡi.
Trường hợp bé bị nhiệt miệng có thể nóng sốt, nổi hạch.
Xử lý thế nào khi trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi bị nhiệt miệng?
Các chuyên gia cho biết, nhiệt miệng là một dạng tổn thương lành tính. Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tình trạng này có thể tự khỏi sau 7 – 10 ngày. Tuy nhiên, các bậc cha mẹ không nên chủ quan vì lúc này trẻ thường quấy khóc, chán ăn, bỏ ăn, luôn bức rức khó chịu thậm chí là lên sốt. Khi bé bị nhiệt miệng bố mẹ có thể xử lý như sau:
Vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho bé
Có khá nhiều bé bị nhiệt miệng là do bố mẹ chưa đảm bảo trong khâu vệ sinh rặng miệng cho bé. Vì thế, khi bé gặp phải tình trạng này, việc trước tiên cần làm là rơ lưỡi cho con với nước muối sinh lý ấm bằng rơ lưỡi chuyên dụng từ 2 – 3 lần/ngày. Tuyệt đối không nên rơ lưỡi cho còn bằng mật ong thay vào đó có thể dùng rau ngót nước củ cải trắng thay cho nước muối. Đồng thời, sau khi bé bú mẹ hoặc sau khi ăn dặm, mẹ nên vệ sinh khoang miệng và lợi cho bé.
Mẹ cũng có thể dùng dung dịch nước muối ấm để lau miệng cho bé. Vì trẻ chưa thể tự súc miệng được nên mẹ nên đeo miếng gạc vào đầu ngón tay, nhúng vào
Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp
Như đã đề cập, nhiệt miệng ở trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi có thể xuất hiện do chế độ ăn uống của mẹ chưa hợp lý. Chính vì thế, lúc này mẹ cần:
Tăng cường cho bé bú mẹ, ăn nhiều hơn thời điểm bé không sốt không quấy khóc. Do sữa mẹ giàu dưỡng chất giúp bé nên cao hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng để chống chọi tốt với bệnh.
Với những bé còn bú mẹ hoàn toàn, mẹ nên thay đổi chế độ dinh dưỡng, ăn nhiều hoa quả nhất là các loại hoa quả tươi giàu vitamin C, uống nhiều nước, xây dựng chế độ ăn hợp lý để đảm bảo chất lượng cho nguồn sữa.
Tăng cường sử dụng các thực phẩm có tính mát, giàu vitamin b12, giàu sắt để bổ sung các chất mà bé đang bị thiếu hụt đồng thời nâng cao chất lượng sữa.
Hạn chế và tốt nhất là mẹ không nên sử dụng thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ để tránh làm tình trạng nhiệt miệng của bé thêm nghiêm trọng hơn.
Tận dụng nguyên liệu tự nhiên
Với trường hợp bé đã lớn hơn một chút, mẹ có thể giúp các vết nhiệt miệng của bé nhanh lành hơn bằng các nguyên liệu tự nhiên an toàn lành tính. Một số biện pháp được nhiều mẹ áp dụng có thể tham khảo như:
Lấy một ít cam thảo đun sôi với 1 bát nước con trong 30 phút, tiếp đó dùng nước này thoa lên vị trí nhiệt miệng của bé. Thực hiện đều đặn 2 – 3 lần/ngày sẽ thấy hiệu quả đáng kể.
Dùng 1 – 2 quả khế chua tươi, giã nát, đổ ngập nước, đun sôi rồi để nguội và cho bé nuốt dần, có thể cho một ít đường phèn để bé không bị trớ do độ chua quá gắt.
Biện pháp phòng ngừa nhiệt miệng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Nhiệt miệng có thể xảy ra ở nhiều độ tuổi khác nhau và có thể thường xuyên xuất hiện với những người có chế độ ăn uống không phù hợp hoặc suy giảm chức năng gan. Chính vì thế, tốt nhất là bố mẹ nên phòng ngừa nhiệt miệng cho con để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của bé. Có thể phòng ngừa bằng cách:
Luôn theo dõi bé, tuyệt đối không nên chủ quan lơ là để bé ngậm các vật sắc nhọn hoặc cho tay vào miệng để tránh làm tổn thương niêm mạc miệng, lưỡi. Bên cạnh đó, khi cho ăn, mẹ không nên quá ép trẻ hoặc bắt trẻ ăn dồn dập vì dễ làm bé cắn vào miệng, lưỡi.
Vệ sinh răng miệng sạch sẽ cho bé, cần thực hiện đúng cách để tránh tổn thương niêm mạc miệng. Với trẻ lớn hơn, nên tập cho bé thói quen súc miệng bằng nước muối mỗi ngày để làm sạch khoang miệng, phòng ngừa các vấn đề về răng miệng. Đồng thời, mẹ cũng nên chọn cho bé loại bàn chải lông mềm, có kích thước phù hợp để bé sử dụng.
Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp cho con, nên đa dạng bữa ăn. Đặc biệt, vào những ngày thời tiết nóng, mẹ nên cho con ăn những thực phẩm có tính mát để giải nhiệt như rau xanh, cam quýt, cà rốt, lê…